Advanced Research on the 3D Structure of Mosquito Odorant Receptor Coreceptor (3D-ORCO)

To ερευνητικό έργο “Advanced Research on the 3D Structure of Mosquito Odorant Receptor Coreceptor” (3D-ORCO), που συντονίζεται από το Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών με Επιστημονικό Υπεύθυνο τον Διευθυντή Ερευνών Δρ. Σπύρο Ζωγράφο, συγκαταλέχθηκε μεταξύ των 22 προτάσεων Κατηγορίας ΙΙ, στην επιστημονική περιοχή «Επιστήμες Ζωής - Ιατρική και Επιστήμες Υγείας», που χρηματοδοτούνται από το ΕΛΙΔΕΚ στο πλαίσιο της «1ης Προκήρυξης ερευνητικών έργων ΕΛΙΔΕΚ για την ενίσχυση των μελών ΔΕΠ και Ερευνητών/τριών και την προμήθεια ερευνητικού εξοπλισμού μεγάλης αξίας».

Το έργο στοχεύει στο βιοχημικό-μοριακό, λειτουργικό και δομικό χαρακτηρισμό επταδιαμεμβρανικών οσφρητικών υποδοχέων (Odorant Receptors) του κουνουπιού Anopheles gαmbίαe, με την εφαρμογή της πλέον σύγχρονης μεθοδολογίας και τεχνολογιών αιχμής στο πεδίο της μελέτης, όπως ενδεικτικά, τεχνολογία νανοδίσκων, inmeso ρομποτική κρυσταλλογένεση, συγχροτρονική μίκρο- και σειριακή-κρυσταλλογραφία και κρυο-ηλεκτρονική μικροσκοπία πρωτεϊνών.    

Τα κουνούπια είναι οι πρωτεύοντες διαβιβαστές πολλαπλών παρασίτων και ιών που προκαλούν ελονοσία, δάγκειο πυρετό, εγκεφαλίτιδα του Δυτικού Νείλου, μικροκεφαλία σε νεογέννητα βρέφη λόγω μετάδοσης του ιού Ζίκα και πολλές άλλες σοβαρές και συχνά θανατηφόρες ασθένειες.

Απώτερος σκοπός του έργου είναι η μείωση της εξάπλωσης των μολυσματικών ασθενειών µέσω της παρεμπόδισης της ικανότητας των κουνουπιών να αντιλαμβάνονται στο περιβάλλον τους την παρουσία πτητικών µορίων (οσμών) που εκπέμπονται από τον άνθρωπο: Τα αιματοφάγα κουνούπια χρησιμοποιούν τις ανθρώπινες οσμές για να εντοπίσουν τους ανθρώπους-ξενιστές τους. Αν επιτύχουμε τη διακοπή αυτής της διαδικασίας, τότε οι διαβιβαστές της νόσου θα έχαναν την ικανότητά τους να προσανατολίζονται προς τους ανθρώπους-ξενιστές, να λάβουν ένα γεύμα αίματος και να μεταδώσουν λοιμώδη παράσιτα και ιούς κατά τη διαδικασία της απομύζησης αίματος.

Τα αποτελέσματα που θα προκύψουν από την επιτυχή υλοποίηση του έργου 3D-ORco, επιπλέον της μεγάλης σημασίας για την δημόσια υγεία,  θα μπορούσαν να αξιοποιηθούν περαιτέρω για την ανάπτυξη οικολογικά ευφυών μεθόδων για τον έλεγχο επιβλαβών εντόμων που πλήττουν την γεωργική και ζωική παραγωγή και ως εκ τούτου είναι μεγάλου οικονομικού ενδιαφέροντος.