ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΙΣΤΟΡΙΚΩΝ ΕΡΕΥΝΩΝ > Τομέας Βυζαντινών Ερευνών

Προγράμματα

Ερευνητική Κατεύθυνση Α

H ΒΥΖΑΝΤΙΝH AYTOKΡΑΤΟΡΙΑ: ΘΕΣΜΟΙ, ΚΟΙΝΩΝΙΑ, ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ

Ερευνητική Κατεύθυνση B

ΒΥΖΑΝΤΙΝΟΣ ΧΩΡΟΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ

Ερευνητική Κατεύθυνση Γ

ΜΕΣΑΙΩΝΙΚΟΣ ΚΟΣΜΟΣ ΚΑΙ ΒΥΖΑΝΤΙΟ

Ερευνητική Κατεύθυνση Δ

ΑΡΧΕΙΑΚΕΣ, ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΕΣ, ΠΑΛΑΙΟΓΡΑΦΙΚΕΣ ΕΡΕΥΝΕΣ

 


 

Ιστορική Γεωγραφία του Ελληνικού χώρου

Η ερευνητική δραστηριότητα του Προγράμματος αφορά στη μελέτη και εξέταση των βυζαντινών πηγών και των αρχαιολογικών καταλοίπων με σκοπό τη δημοσίευση ιστορικογεωγραφικών και αρχαιολογικών μελετών με επίκεντρο τον βυζαντινό χώρο (πόλεις, ύπαιθρος, αλλαγές στον οικιστικό ιστό, χρήσεις του αγροτικού χώρου, δίκτυα επικοινωνίας, φυσικοί πόροι, αγροτικά και βιοτεχνικά προϊόντα). Tα μέλη της ομάδας πραγματοποιούν συστηματική αποδελτίωση και μελέτη των γραπτών πηγών και των αρχαιολογικών δεδομένων των υπό εξέταση περιοχών. Συγχρόνως, για τον έλεγχο των αρχαιολογικών τεκμηρίων και την παραχώρηση και μελέτη αδημοσίευτου υλικού έχουν αναπτυχθεί συνεργασίες με τους αρμόδιους αρχαιολόγους, τις κατά τόπους Εφορείες Αρχαιοτήτων, τις ξένες αρχαιολογικές σχολές κ.λπ. Τέλος, πραγματοποιούνται επιτόπιες επισκέψεις στις υπό έρευνα θέσεις.

 

Ιστορικό

Tο σημερινό Πρόγραμμα της Ιστορικής Γεωγραφίας του Ελληνικού Χώρου του Τομέα Βυζαντινών Ερευνών του ΙΙΕ/ΕΙΕ, αποτέλεσε την συνέχεια της ελληνικής συμμετοχής σε ευρύτερο ευρωπαϊκό πρόγραμμα του European Science Foundation, που ξεκίνησε τον Οκτώβριο του 1979. Αντικείμενο μελέτης ήταν η «Ιστορική Γεωγραφία των νησιών και των παραλίων του βυζαντινού κόσμου, ειδικότερα της ζώνης της Ανατολικής Μεσογείου από τον 7ο ως τον 13ο αιώνα». Υπεύθυνη του Προγράμματος ήταν τότε η Άννα Αβραμέα με συνεργάτιδα την Βούλα Κόντη.

Από τον Μάιο του 1980 η έρευνα επικεντρώθηκε στον χώρο της βυζαντινής Πελοποννήσου και των παρακείμενων νησιών, καθώς και της Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης. Τον Απρίλιο του 1981, το ερευνητικό έργο εντάχθηκε στο τότε Κέντρο Βυζαντινών Ερευνών ως Πρόγραμμα της «Ιστορικής Γεωγραφίας του Ελληνικού Χώρου». Ο περιορισμένος αριθμός των δύο επιστημόνων που στελέχωσαν αρχικά το Πρόγραμμα (Άννα Αβραμέα, Βούλα Κόντη), είχε ως αποτέλεσμα την επικέντρωση, σε πρώτο στάδιο, στην δημιουργία έργου υποδομής και στην αποδελτίωση υλικού, κυρίως των ιστορικών πηγών και των δημοσιευμένων αρχαιολογικών τεκμηρίων. Μετά την αποχώρηση της Άννας Αβραμέα το 1984, έγινε επιτακτική η ανάγκη πρόσληψης νέου επιστημονικού προσωπικού, πράγμα που υλοποιήθηκε εντός της τριετίας 1985-1988 με τη στελέχωση του Προγράμματος με τους ιστορικούς Άννα Λαμπροπούλου, Ηλία Αναγνωστάκη, Μαρία Λεοντσίνη και Αγγελική Πανοπούλου. Έκτοτε τα μέλη του Προγράμματος ασχολήθηκαν με τη μελέτη και την έρευνα της Βυζαντινής Πελοποννήσου, δημοσιεύοντας άρθρα σε ελληνικά και διεθνή επιστημονικά περιοδικά και συμμετέχοντας σε ελληνικά και διεθνή συνέδρια. Παράλληλα, συμμετείχαν στην οργάνωση συνεδρίων, διαλέξεων, καθώς και στη διεκδίκηση ευρωπαϊκών χρηματοδοτούμενων προγραμμάτων για την επιτυχή υλοποίηση και ολοκλήρωση των οποίων προσελήφθηκαν εξωτερικοί συνεργάτες (Ναταλία Πούλου-Παπαδημητρίου, Χριστίνα Κατσουγιαννοπούλου, Αναστασία Γιαγκάκη, Ζωγραφιά Μπιδικούδη, Μαρίλια Λυκάκη, Χρήστος Μακρυπούλιας). Το 2007 προσελήφθη η αρχαιολόγος Αναστασία Γιαγκάκη προκειμένου να καλυφθούν οι ανάγκες του Προγράμματος αναφορικά με τη μελέτη του δημοσιευμένου αρχαιολογικού υλικού και την πληρέστερη δυνατή αξιοποίησή του.

Στο πλαίσιο της λειτουργίας του Προγράμματος εργάστηκαν ως υπότροφοι, προκειμένου να εκπονήσουν τη διδακτορική τους διατριβή, οι εξής: ο Δ. Γκαγκτζής (1987-1990) και η Μαρίνα Κουμανούδη (1993-1995).
Με απόσπαση από τη Μέση Εκπαίδευση εργάστηκε στο Πρόγραμμα η Ναταλία Πούλου-Παπαδημητρίου (1994-1997).

 

Μέλη του Προγράμματος

Αναστασία Γιαγκάκη, Διευθύντρια Ερευνών

Συνεργαζόμενοι ερευνητές:
Mαρία Λεοντσίνη, Κύρια Ερευνήτρια
Αγγελική Πανοπούλου, Κύρια Ερευνήτρια

 

Άλλα Μέλη

Αφυπηρετήσαντες Διευθυντές Ερευνών / Ερευνητές:
Βούλα Κόντη
Ηλίας Αναγνωστάκης, Ομότιμος Διευθυντής Ερευνών
Άννα Λαμπροπούλου

Τέως Εξωτερικοί συνεργάτες:
Μαρίλια Λυκάκη (2014-2015), (2019-2020)
Χρήστος Μακρυπούλιας (2014-2015)
Ζωγραφιά Μπιδικούδη (2014-2015)

 

Ερευνητικά Έργα

Προγράμματα

Iστορική Γεωγραφία της Bυζαντινής Πελοποννήσου
Ά. Λαμπροπούλου, (συντονίστρια), Α. Γιαγκάκη

Συνεργαζόμενες ερευνήτριες: Μ. Λεοντσίνη, A. Πανοπούλου

Στο πλαίσιο του προγράμματος της Ιστορικής Γεωγραφίας του Ελληνικού Χώρου εκπονήθηκαν και είναι υπό δημοσίευση δύο έργα:

  • B. Κόντη, Α. Λαμπροπούλου, Η. Αναγνωστάκης, Μ. Λεοντσίνη, Α. Πανοπούλου,  Ιστορική Γεωγραφία της Πελοποννήσου (395-1204), μέρος Β´: Οι βυζαντινές θέσεις  [υπό εκτύπωση]
  • Ά. Λαμπροπούλου, Ιστορική Γεωγραφία της Βυζαντινής Πελοποννήσου (4ος-13ος αι.), μέρος Α΄: Η Σύνθεση [υπό εκτύπωση]

Όψεις του υλικού πολιτισμού του Βυζαντίου
Α. Γιαγκάκη
Στο πλαίσιο του συγκεκριμένου προγράμματος διερευνώνται πτυχές του υλικού πολιτισμού του Βυζαντίου. Το ενδιαφέρον επικεντρώνεται στα αρχαιολογικά τεκμήρια. Έμφαση δίνεται στη μελέτη της κεραμικής και της μεταλλοτεχνίας. Θίγονται ζητήματα τεχνογνωσίας, αλληλεπίδρασης και διάδοσης πρακτικών, χρήσης των αντικειμένων, εμπορικών σχέσεων. Για τις ανάγκες του προγράμματος, έχει αναπτυχθεί συνεργασία με αρμόδιες Εφορείες Αρχαιοτήτων του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού, με πανεπιστημιακούς φορείς και επιστημονικές εταιρείες.

Εντοιχισμένα αγγεία σε ναούς του ελλαδικού χώρου: Ένα ηλεκτρονικό σύνταγμα (corpus)
Α. Γιαγκάκη
Το πρόγραμμα εκπονείται σε άμεση συνεργασία με τις κατά τόπους Εφορείες Αρχαιοτήτων του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού. Σκοπός του προγράμματος είναι η καταγραφή σε μία ενιαία ηλεκτρονική βάση δεδομένων των εφυαλωμένων αγγείων που είναι εντοιχισμένα στις εξωτερικές πλευρές βυζαντινών και μεταβυζαντινών ναών της Ελλάδας. Το ενδιαφέρον επικεντρώνεται στις περιοχές της Πελοποννήσου, της Αττικής και της Κρήτης. Για περισσότερες πληροφορίες: http://www.immuredvessels.gr

Νησιωτικός χώρος: απομόνωση και συνδετικότητα
Μ. Λεοντσίνη
Το Έργο έχει ως αντικείμενο τη μελέτη της θέσης των νησιών στα δίκτυα επικοινωνίας κατά τη μέση βυζαντινή εποχή. Επιχειρεί επίσης να διερευνήσει τα αρχαιογνωστικά και συμβολικά χαρακτηριστικά του νησιωτικού χώρου (απομόνωση – επικοινωνία). Το Έργο βασίζεται στην έρευνα, που έχει διεξαχθεί στο Ινστιτούτο στο πλαίσιο του ερευνητικού προγράμματος «Κρηπίς» (2013-2015), με την υλοποίηση ψηφιακού έργου υποδομής που αποσκοπούσε στη χαρτογράφηση των δικτύων επικοινωνίας στα Ιόνια Νησιά.

Παραγωγή, μεταποίηση και διακίνηση αγροτικών προϊόντων στην Κορινθία (9ος-15ος αι.)
Μ. Λεοντσίνη, Α. Πανοπούλου
Σκοπός του συγκεκριμένου ερευνητικού έργου είναι να διαπιστωθούν μέσα από τη γεωγραφική αποτύπωση της αγροτικής παραγωγής και της συνακόλουθης μεταποιητικής και εμπορικής εκμετάλλευσής της οι μεταβολές που συντελέστηκαν και επηρέασαν την οικονομία και το φυσικό περιβάλλον της Κορινθίας στη διάρκεια της μετάβασης από τη μεσοβυζαντινή στην υστεροβυζαντινή εποχή.

Βυζαντινή και Λατινοκρατούμενη Τήνος: Παλαιά και νέα αρχαιολογικά δεδομένα
Α. Γιαγκάκη (συντονισμός-συνδιεύθυνση), Ά. Λαμπροπούλου, Μ. Κουμανούδη (συνεργαζόμενες ερευνήτριες).
Το πρόγραμμα αποτελεί συνεργασία με την Εφορεία Αρχαιοτήτων Κυκλάδων και διεξάγεται με τη συμμετοχή του Δ. Αθανασούλη (διευθυντής) και των Μ. Σιγάλα και Χ. Σακελλάκου. Έχει ως στόχο να διερευνήσει πτυχές της ιστορικής γεωγραφίας του νησιού μέσα από την καταγραφή και τεκμηρίωση συγκεκριμένων μνημείων και κινητών ευρημάτων της Τήνου που χρονολογούνται στη Βυζαντινή εποχή και την περίοδο της Λατινικής κυριαρχίας, δηλαδή από τον 4ο και μέχρι και τις αρχές του 18ου αι. Ειδικότερα το ενδιαφέρον του προγράμματος εστιάζεται σε δυο μεγάλους άξονες: α) Στον εντοπισμό, καταγραφή και τεκμηρίωση μνημείων και κινητών ευρημάτων και β) στη διενέργεια συστηματικής ανασκαφικής έρευνας σε περιοχές ειδικού αρχαιολογικού ενδιαφέροντος.
Περισσότερες πληροφορίες: https://byzlatinos.eie.gr

 

Μελέτες

1) Μελέτη και δημοσίευση άρθρων και μονογραφιών αναφορικά με την οικονομία, το εμπόριο, τον πληθυσμό, την αγιολογία, τον μοναχισμό του ηπειρωτικού και νησιωτικού ελληνικού χώρου κατά την βυζαντινή περίοδο, 4ος-15ος αιώνας (Ά. Λαμπροπούλου). Στο πλαίσιο του προγράμματος διερευνώνται όψεις της μνημειακής τοπογραφίας, της οικονομικής και εμπορικής ζωής, της πληθυσμικής σύνθεσης, της μοναστικής ζωής, της αγιολογίας περιοχών του ηπειρωτικού και νησιωτικού ελληνικού χώρου (Πελοπόννησος, Στερεά Ελλάδα, Κυκλάδες, Θράκη κ.λπ.).

2) Μελέτη και δημοσίευση των εντοιχισμένων αγγείων σε ναούς της Κρήτης (Α. Γιαγκάκη). Στο πλαίσιο του σχετικού υπο-προγράμματος, προετοιμασία μονογραφίας για την παρουσίαση των αγγείων που έχουν εντοιχιστεί στα μνημεία της Κρήτης. Το σχετικό υλικό καλύπτει την περίοδο από τον 12ο έως και τον 21ο αι.

3) Μελέτη και δημοσίευση του υλικού κεραμικής από την ανασκαφή της Ελεύθερνας, Τομέας ΙΙ, Κρήτη, ανασκαφέας: Χ. Τσιγωνάκη (Α. Γιαγκάκη).

4) Μελέτη και δημοσίευση του υλικού κεραμικής από σωστικές ανασκαφές στην Τήνο (Α. Γιαγκάκη). Καταγραφή των διαφορετικών κατηγοριών κεραμικής από τις εν λόγω ανασκαφές και αναλυτική δημοσίευσή τους.

 

Χρηματοδοτούμενα Προγράμματα

Τρέχοντα

  • 2016-2018: Συνεργασία με το Römisch-Germanisches Zentralmuseum -Forschungsinstitut für Archäologie (Mainz, Germany) για το Πρόγραμμα “HarboursandlandingplacesontheBalkancoastsoftheByzantineEmpire (4thto 12thcenturies)” στο πλαίσιο του ειδικού ερευνητικού έργου (SPP-1630) “Harbours from the Roman Period to the Middle Ages”, χρηματοδοτούμενο από την Deutsche Forschungsgemeinschaft [DFG]). (υπεύθυνη: Ά. Λαμπροπούλου, συνεργάτες: Η. Αναγνωστάκης, Α. Γιαγκάκη, Μ. Λεοντσίνη, Α. Πανοπούλου).http://www.spp-haefen.de/en/projects/haefen-an-der-balkankueste-des-byzantinischen-reiches/team/
  • 2017- : Συμμετοχή στο ερευνητικό έργο του ΙΙΕ/ΕΙΕ ΑΝΑΒΑΘΜΙΣ. Ανάπτυξη της ιστορικής έρευνας: μελέτες και ψηφιακές εφαρμογές, με το έργο: «Πρώτες ύλες, φυσικοί πόροι και αγροτικά προϊόντα. Τεκμήρια για την Πελοπόννησο (4ος-15ος αι.)», (υπεύθυνη: Ά. Λαμπροπούλου, συνεργάτες: Η. Αναγνωστάκης, Α. Γιαγκάκη, Μ. Λεοντσίνη, Α. Πανοπούλου).
  • 2017- : Συμμετοχή στο ερευνητικό έργο του ΙΙΕ/ΕΙΕ ΑΝΑΒΑΘΜΙΣ. Ανάπτυξη της ιστορικής έρευνας: μελέτες και ψηφιακές εφαρμογές, με το έργο: «Αναβάθμιση του υφιστάμενου έργου: Δίκτυα εμπορικών επαφών και οικονομίας στον αιγαιακό χώρο κατά τη Βυζαντινή εποχή, με βάση τη μελέτη της κεραμικής: Η περίπτωση της Πελοποννήσου και της Κρήτης», (υπεύθυνη: Α. Γιαγκάκη).

Ολοκληρωμένα

  • 2013-2015: Συμμετοχή στο ερευνητικό πρόγραμμα «Κύρτου πλέγματα»  του Ι.Ι.Ε. με το έργο: «Αγροτική και βιοτεχνική παραγωγή και δίκτυα διακίνησης προϊόντων στην Πελοπόννησο κατά τη βυζαντινή περίοδο» (υπεύθυνη: Ά. Λαμπροπούλου, συνεργάτες: Η. Αναγνωστάκης, Α. Γιαγκάκη, Μ. Λεοντσίνη, Α. Πανοπούλου) (http://kyrtouplegmata.eie.gr/index.php/en/2015-03-08-11-36-11/1-4/ee2-9 ).
  • 2013-2015: Συμμετοχή στο ερευνητικό πρόγραμμα «Κύρτου πλέγματα»  του Ι.Ι.Ε. με το έργο: «Δίκτυα εμπορικών επαφών και οικονομίας στον αιγαιακό χώρο κατά τη Βυζαντινή εποχή, με βάση τη μελέτη της κεραμικής» (υπεύθυνη: Α. Γιαγκάκη) (http://kyrtouplegmata.eie.gr/index.php/en/2015-03-08-11-36-11/1-4/ee2-7).
  • 2006-2008: Συμμετοχή στο πρόγραμμα του ΙΙΕ «Αριστεία 2006-2008, Βυζαντίου Κάτοπτρον: Πηγές και μελέτες για τον βυζαντινό κόσμο» (Ά. Λαμπροπούλου, Η. Αναγνωστάκης, Α. Γιαγκάκη, Β. Κόντη, Μ. Λεοντσίνη, Α. Πανοπούλου).
  • 2002-2005: Ευρωπαϊκό Πρόγραμμα Culture 2000, τριετούς διάρκειας (2002-2005) με θέμα Foreigners in Early Medieval Europe. Το γενικό συντονισμό των 13 ευρωπαϊκών χωρών που συμμετείχαν είχε ο Dieter Quast (RGZM). Από ελληνικής πλευράς συμμετέσχε το Πρόγραμμα Ιστορικής Γεωγραφίας με θέμα «Οι Σλάβοι στον Ελληνικό χώρο από τον 7ο μέχρι και τις αρχές του 9ου αι.» (υπεύθυνης: Ά. Λαμπροπούλου· εξωτερικοί συνεργάτες: N. Πούλου-Παπαδημητρίου, X. Kατσουγιαννοπούλου, Α. Γιαγκάκη).

 

Αποστολές

Από τα μέλη του Προγράμματος διεξάγονται επιτόπιες επισκέψεις στις υπό μελέτη περιοχές προκειμένου να εντοπιστούν και να ταυτιστούν τοποθεσίες και θέσεις, εγκαταστάσεις, μνημεία, δρόμοι, λιμάνια κ.λπ. Πραγματοποιούνται, επίσης, αποστολές στην Πελοπόννησο και την Κρήτη για την καταγραφή και μελέτη αρχαιολογικού υλικού.

 

 

Συνέδρια, Διαλέξεις, Εκδηλώσεις
  • Διεθνές Επιστημονικό Συμπόσιο, Η εβραϊκή παρουσία στον ελλαδικό χώρο (4ος-19ος αι.), Αθήνα, 24-25 Νοεμβρίου 1993 (σε συνεργασία με την Εταιρεία Μελέτης Ελληνικού Εβραϊσμού). Διοργάνωση: Ά. Λαμπροπούλου.
  • Διεθνές Επιστημονικό Συμπόσιο, Πρωτοβυζαντινή Mεσσήνη και Oλυμπία. Aστικός και αγροτικός χώρος στη δυτική Πελοπόννησο, Αθήνα, 29-30 Μαΐου 1998 (σε συνεργασία με την Eταιρεία Mεσσηνιακών Aρχαιολογικών Σπουδών). Διοργάνωση: Ν. Οικονομίδης, Π. Γ. Θέμελης, Η. Αναγνωστάκης, Β. Κόντη, Ά. Λαμπροπούλου, Β. Πέννα.
  • Oι μεταμορφώσεις της Πελοποννήσου (4ος-15ος), Ειδικές Μορφωτικές Εκδηλώσεις ΕΙΕ, Ινστιτούτο Βυζαντινών Ερευνών, Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών (Φεβρουάριος 1999).
  • Διεθνές Συμπόσιο, O Mοναχισμός στην Πελοπόννησο από τον 4ο μέχρι τον 15ο αι., Αίγιο, 5-6 Μαΐου 2000 (σε συνεργασία με την 6η Εφορεία Βυζαντινών Αρχαιοτήτων). Διοργάνωση: Ν. Οικονομίδης, Μ. Γεωργοπούλου-Βέρρα, Β. Κόντη, Α. Πανοπούλου, Η. Αναγνωστάκης, Α. Μουτζάλη.
  • Διεθνές Συμπόσιο, Μονεμβάσιος Οίνος - Μονεμβασ(ι)ά - Malvasia, Αθήνα, 19-20 Μαΐου 2006 (σε συνεργασία με το Πρόγραμμα «Καθημερινός και κοινωνικός βίος των Βυζαντινών» του ΙΒΕ). Διοργάνωση: Η. Αναγνωστάκης.
  • Επιστημονική διάλεξη: «Οι Σλάβοι στην Πελοπόννησο. Τα νέα στοιχεία από την ανασκαφή δύο νεκροταφείων στην Αρκαδία» (κύριος ομιλητής: Δ. Αθανασούλης) (14 Φεβρουαρίου 2014). Διοργάνωση: Ά. Λαμπροπούλου, Α. Γιαγκάκη.
  • Το Βυζάντιο χωρίς λάμψη. Τα ταπεινά αντικείμενα και η χρήση τους στον καθημερινό βίο των Βυζαντινών, Επιστήμης Κοινωνία, Ειδικές Μορφωτικές Εκδηλώσεις ΕΙΕ, Ινστιτούτο Ιστορικών Ερευνών, Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών (Μάιος 2014). Διοργάνωση: Α. Γιαγκάκη, Α. Πανοπούλου.
  • Σειρά τριών διαλέξεων με τίτλο: «Η εφυαλωμένη κεραμική της Ιταλίας κατά τη Μεσαιωνική και Αναγεννησιακή περίοδο και η διάδοσή της στον ελλαδικό χώρο», στο πλαίσιο κύκλου ομιλιών με τίτλο: Η Ιταλική κεραμική και οι διασυνδέσεις της με τον Ελληνικό χώρο που οργανώθηκε στο Κέντρο Μελέτης Νεώτερης Κεραμεικής από το Κέντρο και το Δίκτυο Νεότερης Κεραμικής. (Ιανουάριος-Φεβρουάριος 2016). Συμμετοχή: Α. Γιαγκάκη.
  • Διοργάνωση επιστημονικού εργαστηρίου με τίτλο: «Μετακινήσεις αντικειμένων, διάδοση πρακτικών μέσα από τη μελέτη των εντοιχισμένων αγγείων σε εκκλησίες της βενετοκρατούμενης Κρήτης», στο πλαίσιο του ΙΒ΄Διεθνούς Κρητολογικού Συνεδρίου (24.09.2016), Ηράκλειο. Διοργάνωση: Α. Γιαγκάκη.
  • 12ο Διεθνές Συνέδριο AIECM3 για τη Μεσαιωνική και Νεότερη Κεραμική της Μεσογείου (Αθήνα, 21-27 Οκτωβρίου 2018): Συνδιοργάνωση του Τομέα Αρχαιολογίας και Ιστορίας της Τέχνης του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών (πρόεδρος οργανωτικής επιτροπής: αναπληρωτής καθηγητής Π. Πετρίδης) και του Ινστιτούτου Ιστορικών Ερευνών του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών (μέλος οργανωτικής επιτροπής: Α. Γιαγκάκη), με πρωτοβουλία του πρώτου και με την ενεργό συμμετοχή του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού και του Κέντρου Μελέτης Νεώτερης Κεραμεικής (Ίδρυμα οικογ. Γ. Ψαροπούλου).
  • Αἱ τοῦ Κέκροπος καὶ τοῦ Κάδμου: Η Αθήνα και η Θήβα κατά τη μέση βυζαντινή περίοδο, Επιστήμης Κοινωνία, Ειδικές Μορφωτικές Εκδηλώσεις ΕΙΕ, Ινστιτούτο Ιστορικών Ερευνών, Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών (5-26 Φεβρουαρίου 2019). Διοργάνωση: Μ. Γερολυμάτου, Ά. Λαμπροπούλου.

 

 

Συνεργασίες

Τα μέλη του Προγράμματος και των επιμέρους Προγραμμάτων έχουν κατά καιρούς συνεργασθεί ή συνεργάζονται με τους παρακάτω φορείς:

Συνεργασίες με επιστημονικούς φορείς στην Ελλάδα:

  • Πανεπιστήμιο Κρήτης, Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας.
  • Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου, Τμήμα Φιλολογίας.
  • Εφορεία Αρχαιοτήτων Αρκαδίας.
  • Εφορεία Αρχαιοτήτων Αχαΐας.
  • Εφορεία Αρχαιοτήτων Ηλείας.
  • Εφορεία Αρχαιοτήτων Ηρακλείου.  
  • Εφορεία Αρχαιοτήτων Λακωνίας.  
  • Εφορεία Αρχαιοτήτων Λασιθίου.  
  • Εφορεία Αρχαιοτήτων Μεσσηνίας.  
  • Εφορεία Αρχαιοτήτων Ρεθύμνου.  
  • Γερμανικό Αρχαιολογικό Ινστιτούτο Αθηνών.
  • Αυστριακό Αρχαιολογικό Ινστιτούτο Αθηνών.
  • Εταιρεία Μεσσηνιακών Αρχαιολογικών Σπουδών.
  • Eταιρεία Πελοποννησιακών Σπουδών.

Διεθνείς Συνεργασίες:

    • Römisch-Germanisches Zentralmuseum - Forschungsinstitut für Archäologie (Mainz, Γερμανία).

 

Βάσεις Δεδομένων - Ιστότοποι
  • «Αγροτική και βιοτεχνική παραγωγή και δίκτυα διακίνησης προϊόντων στην Πελοπόννησο κατά τη βυζαντινή περίοδο»: Ά. Λαμπροπούλου, Η. Αναγνωστάκης, Α. Γιαγκάκη, Μ. Λεοντσίνη, Α. Πανοπούλου. Ηλεκτρονική βάση ανοικτής πρόσβασης στο πλαίσιο του έργου Κύρτου Πλέγματα, Πρόγραμμα «Κρηπίς», 2013-2015. Έργο ΕΕ2.9: http://kyrtouplegmata.eie.gr/index.php/en/2015-03-08-11-36-11/1-4/ee2-9.
  •  «Δίκτυα εμπορικών επαφών και οικονομίας στον αιγαιακό χώρο κατά τη Βυζαντινή εποχή, με βάση τη μελέτη της κεραμικής»: Α. Γιαγκάκη. Ηλεκτρονική βάση ανοικτής πρόσβασης στο πλαίσιο του έργου Κύρτου Πλέγματα, Πρόγραμμα «Κρηπίς», 2013-2015. Έργο ΕΕ2.7: http://kyrtouplegmata.eie.gr/index.php/en/2015-03-08-11-36-11/1-4/ee2-7.
  •  «Δίκτυα επικοινωνίας στα Ιόνια Νησιά από την πρωτοβυζαντινή έως τη μεσοβυζαντινή εποχή»: Μ. Λεοντσίνη. Ηλεκτρονική βάση ανοικτής πρόσβασης στο πλαίσιο του έργου Κύρτου Πλέγματα, Πρόγραμμα «Κρηπίς», 2013-2015. Έργο EE1.3: http://kyrtouplegmata.eie.gr/index.php/databases–2/27–db1/82–db–ee1–3
    http://kyrtouplegmata.eie.gr/index.php/2015–03–08–11–36–09/1/ee1–3–6–13.
  • Ενημερωτικός ιστότοπος και βάση δεδομένων του ερευνητικού προγράμματος Εντοιχισμένα αγγεία σε ναούς του ελλαδικού χώρου: ένα ηλεκτρονικό corpus: Α. Γιαγκάκη http://www.immuredvessels.gr

 

 

Εκδόσεις

Εκδόσεις στις σειρές του ΕΙΕ

http://www.eie.gr/nhrf/institutes/ibr/images/editions_histgeo_ceram.jpg- Μονογραφίες
• Αναστασία Γ. Γιαγκάκη, Εφυαλωμένη κεραμική από τη θέση «Άγιοι Θεόδωροι» Ακροναυπλίας (11ος-17ος αι. μ.Χ.), ΙΒΕ/ΕΙΕ, Ερευνητική Βιβλιοθήκη 7, Αθήνα 2012 (με αγγλική περίληψη).

- Συλλογικός τόμος Προγράμματος Ιστορικής Γεωγραφίας
• Βούλα Κόντη, Άννα Λαμπροπούλου, Ηλίας Αναγνωστάκης, Μαρία Λεοντσίνη, Αγγελική Πανοπούλου, Ιστορική Γεωγραφία της Πελοποννήσου (395-1204), μέρος Β´: Οι βυζαντινές θέσεις (υπό εκτύπωση).

- Άλλες εκδόσεις

  • Το Βυζάντιο χωρίς λάμψη. Τα ταπεινά αντικείμενα και η χρήση τους στον καθημερινό βίο των Βυζαντινών, επιμ. Αναστασία Γ. Γιαγκάκη, Αγγελική Πανοπούλου, ΙΙΕ / ΕΙΕ, Αθήνα 2018.
  • Μονεμβάσιος Οίνος-Mονεμβασ(ι)ά -Malvasia, Πρακτικά του 17ου Διεθνούς Συμποσίου, επιστ. επιμ. Ηλίας Αναγνωστάκης (Συνδιοργάνωση Οίνον Ιστορώ V), Αθήνα 2008, σσ. 498.
  • Πρακτικά του Διεθνούς Συμποσίου του ΙBE/EIE και της Εταιρείας Μελέτης Ελληνικού Εβραϊσμού, Η εβραϊκή παρουσία στον ελλαδικό χώρο (4ος-19ος αι.), επιμ. Άννα Λαμπροπούλου - Κώστας Τσικνάκης, IBE/EIE, Διεθνή Συμπόσια 12, Aθήνα 2008, σσ. 256.
  • Πρακτικά του Διεθνούς Συμποσίου του ΙBE/EIE, O Mοναχισμός στην Πελοπόννησο 4ος-15ος αι., επιμ. Bούλα Kόντη, IBE/EIE, Διεθνή Συμπόσια 14, Aθήνα 2004, σσ. 347.
  • Πρακτικά του Διεθνούς Συμποσίου, Πρωτοβυζαντινή Mεσσήνη και Oλυμπία. Aστικός και αγροτικός χώρος στη δυτική Πελοπόννησο, επιμ. Πέτρος Γ. Θέμελης - Bούλα Kόντη, Eταιρεία Mεσσηνιακών Aρχαιολογικών Σπουδών – IBE/EIE, Aθήνα 2002, σσ. 286.
  • Oι μεταμορφώσεις της Πελοποννήσου (4ος-15ος), Eιδικές Mορφωτικές Eκδηλώσεις EIΕ, Εθνικό Ίδρυμα Eρευνών, Αθήνα 2000. 

 

Εκδόσεις εκτός σειράς του ΕΙΕ

  • Εκπαιδευτική Συλλογή Μεσαιωνικής και Νεότερης Κεραμικής. Κατάλογος, επιμ. Α. Γιαγκάκη, Ό. Γκράτζιου, Πανεπιστήμιο Κρήτης, Φιλοσοφική Σχολή, Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας,Ρέθυμνο 2012.

 

http://www.eie.gr/nhrf/institutes/ibr/images/editions_histgeo_messini.jpg  http://www.eie.gr/nhrf/institutes/ibr/images/editions_histgeo_evr.jpg  

 

 

Εκπαίδευση

- Σχεδιασμός και υλοποίηση εκπαιδευτικού προγράμματος με τίτλο: «Χ[ρ]ώματα», στο πλαίσιο των Βραδιών Ερευνητή 2017, 2018 και 2019. Το πρόγραμμα απευθύνεται σε παιδιά 7 έως 12 ετών. Στόχος είναι τα παιδιά να μυηθούν στα χαρακτηριστικά της βυζαντινής κεραμικής (Α. Γιαγκάκη).

 

 

 

 


 

 

© National Hellenic Research Foundation (NHRF), 48 Vassileos Constantinou Ave., 11635 Athens, Greece, Tel. +302107273700, Fax. +302107246618